“Bộ Xây dựng cần đưa ra tiêu chí, trình tự thủ tục, trách nhiệm, thẩm quyền trong kiểm định, đánh giá, lập danh sách khu chung cư còn thời hạn sử dụng, đã hết hạn sử dụng và có thời hạn thực hiện cải tạo, thuộc diện phải di dời khẩn cấp, trong đó tiêu chí hàng đầu là bảo đảm an toàn cho người dân”. Đây là nhấn mạnh của Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà tại cuộc họp với các Bộ, ngành và chuyên gia về 3 dự thảo Nghị định: Nghị định Quy định chi tiết một số điều của Luật Nhà ở về cải tạo, xây dựng lại nhà chung cư; Nghị định quy định chi tiết một số điều của Luật Nhà ở và Nghị định quy định chi tiết một số điều của Luật Nhà ở về phát triển, quản lý nhà ở xã hội.

Liên quan đến dự thảo Nghị định quy định chi tiết một số điều của Luật Nhà ở về cải tạo, xây dựng lại nhà chung cư, các bộ, ngành và chuyên gia tập trung thảo luận về một số nội dung như: quy định di dời, cưỡng chế di dời và bố trí chỗ ở tạm thời cho chủ sở hữu, người sử dụng nhà chung cư; cơ chế ưu đãi đối với chủ đầu tư dự án cải tạo, xây dựng lại nhà chung cư; đóng góp kinh phí để xây dựng lại nhà chung cư. Đối với việc xác định hệ số quy đổi, bồi thường, hỗ trợ, tái định cư khi thực hiện dự án cải tạo, xây lại nhà chung cư, các ý kiến cho rằng vướng mắc lớn nhất là bảo đảm quyền lợi cho các hộ dân sinh sống và kinh doanh, buôn bán ở tầng 1. Trên thực tế, rất nhiều chung cư không thể thực hiện cải tạo, xây dựng lại do các hộ dân ở tầng 1 không đồng ý thỏa thuận với chủ đầu tư do không được bố trí lại nơi ở tại tầng 1.

Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà cho rằng, dự thảo Nghị định cần quy định rõ các dự án cải tạo, xây dựng lại chung cư thực hiện tái định cư tại chỗ, ưu tiên các hộ dân ở tầng 1 được mua, thuê diện tích ở tầng 1 để ở, kinh doanh; đồng thời xây dựng bộ tiêu chí xác định hệ số quy đổi diện tích chỗ ở tại chung cư cũ sang chung cư mới. Trong đó, ưu tiên phương án, người dân tự thỏa thuận với doanh nghiệp để thực hiện dự án cải tạo, xây dựng lại nhà chung cư nhưng cơ quan quản lý nhà nước phải giám sát, bảo đảm quyền lợi của người dân khi phê duyệt chấp thuận chủ trương đầu tư dự án. Nhấn mạnh việc xác định tiêu chí lựa chọn nhà đầu tư dự án cải tạo, xây dựng lại nhà chung cư, Phó Thủ tướng yêu cầu, dự thảo Nghị định phải thể hiện được trách nhiệm của nhà nước trong cải tạo, xây dựng lại nhà chung cư tích hợp trong trong quy hoạch, chỉnh trang đô thị, xây dựng, quy hoạch phân khu, chương trình phát triển nhà ở của địa phương; khuyến khích sự tham gia của doanh nghiệp. Trường hợp những khu chung cư không có nhà đầu tư tham gia, Nhà nước sẽ thực hiện dự án cải tạo, xây dựng lại nhà chung cư bằng nguồn vốn ngân sách.

Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà nêu rõ: "Bộ Xây dựng cần đưa ra tiêu chí khoa học, trình tự thủ tục, trách nhiệm, thẩm quyền trong kiểm định, đánh giá, lập danh sách khu chung cư còn thời hạn sử dụng, đã hết hạn sử dụng và có thời hạn thực hiện cải tạo, thuộc diện phải di dời khẩn cấp, trong đó tiêu chí hàng đầu là bảo đảm an toàn cho người dân."

Đối với dự thảo Nghị định quy định chi tiết một số điều của Luật Nhà ở, Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà nêu nguyên tắc, Bộ Xây dựng chỉ quy định các nhóm tiêu chí về sử dụng năng lượng (xanh, sạch, hiệu quả, tiết kiệm), không gian (xanh, thân thiện với môi trường), chất lượng nước, không khí, quản trị thông minh, tiện nghi, an toàn, kiến trúc…; khuyến khích doanh nghiệp, chủ đầu tư dự án chung cư đã hoàn thành, đang vận hành (không phân biệt chung cư thương mại hay nhà ở xã hội), đăng ký tham gia các cuộc thi trong nước, quốc tế về do các tổ chức, hiệp hội có uy tín trong và ngoài nước tổ chức.

Cho ý kiến về dự thảo Nghị định quy định chi tiết một số điều của Luật Nhà ở về phát triển, quản lý nhà ở xã hội, Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà nhấn mạnh: việc đầu tư, xây dựng nhà ở nhiều tầng, nhiều căn hộ riêng lẻ với mục đích để bán, cho thuê mua, cho thuê phải quản lý chặt chẽ về các quy chuẩn tiêu chuẩn thiết kế kỹ thuật an toàn về phòng cháy, chữa cháy như chung cư, nhưng không được làm phát sinh thủ tục hoặc lập dự án đầu tư như xây dựng chung cư. Phó Thủ tướng giao Bộ Xây dựng phối hợp với Bộ Tài chính đề nghiên cứu phương án, cơ chế, nguồn vốn thực hiện quy định hoàn trả tiền sử dụng đất đối với trường hợp chủ đầu tư đã nộp tiền sử dụng đất hoặc nhận chuyển nhượng để thực hiện dự án nhà ở xã hội.